بررسی مردم شناختی سیر تحولات کافه و کافه نشینی(مطالعه موردی مناطق مرکزی شهر تهران)

در این رساله سعی شده است به مطالعه،شناخت و چگونگی شکل گیری پدیده کافه و کافه نشینی و سیر تحول آن از دیرباز تاکنون و همچنین به بررسی آداب،ارزش ها و هنجارهایی که در بین کافه نشینان و کافه داران وجود دارد،همراه با مطالعه انواع عناصر،نمادها،لوازم و تجهیزات مورد استفاده در کافه ها و در نهایت به توصیف و تحلیل و تبیین مهم ترین ویژگی ها و خصوصیات فرهنگی مستتر در آن ها از دیدگاه مردم شناسی بپردازد.روش مطالعه در این پژوهش بهره گیری از جمع آوری و مطالعه اسناد و مدارک تاریخی و به خصوص مطالعه و انجام مشاهده میدانی همراه با استفاده از تکنیک های تکمیلی مصاحبه،صدابرداری،مشاهده همراه با مشارکت و مانند آن بوده است.و از ابزارهای فنی نظیر دوربین عکاسی و فیلم برداری و همچنین بررسی عکس ها و تصاویر برجای مانده،کاغذ و قلم مورد استفاده قرار گرفته است.باتوجه به سیر تحول کافه ها و پدیده کافه نشینی که در این پژوهش به لحاظ زمانی به چهار دوره (از صفویه تا پهلوی اول-دوران حکومت پهلوی ها-دوره اوایل انقلاب تا اواخر دهه 70-از آن زمان تاکنون)تقسیم شده حاکی از آن است که در هر دوره جایگاه کافه ها و کافه داری در سطح اجتماع متغیر بوده است.چنانکه در دوره اول این اماکن از جایگاه نسبتا بالایی برخوردار بودند و شکل سازه ها در این دوره تقریبا یکنواخت به نظر می رسد.در دوره دوم با ورود گونه های جدید از فرهنگ های خارجی و بروز تنوع و تغییر در کارکردها همچنان در جایگاه خود باقی هستند.در دوره اوایل انقلاب جایگاه اجتماعی آن ها به شدت تنزل پیدا می کند و در دوره بازسازی و تغییر در نیازها و تقاضاهای جامعه به ویژه در اقشار جوان در صدد دریافت جایگاه اجتماعی خود می باشد. در نهایت می توان گفت که کافه و کافه نشینی پدیده ای با اهمیت است که دارای بارمعنایی و جایگاه اجتماعی و فرهنگی عمیقی بوده و شناخت روند تحولات آن از دیرباز تاکنون می تواند مارا به تبعات گوناگون اجتماعی – فرهنگی آن رهنمون سازد.کافه ها اگرچه در گذشته بیشتر کارکردی پاتوق گونه داشته اند،اما امروزه علاوه برآن نقش های متنوع دیگری را به ویژه در زمینه های گوناگون تعامل فرهنگی در بین اقشار جوان جامعه و پاسخگویی به خلاء های فرهنگی کنونی جامعه پذیرفته اند.و در نهایت این که کافه وجود داشته ،وجود دارد و وجود خواهد داشت و هرگز کافه و کافه داری به عنوان یک پدیده تجمع اجتماعی و فرهنگی از بین نرفته و حتی در صورت ممنوعیت رسمی ماهیت فرهنگی و سنتی خود را به شکل های نوین دیگری در جامعه حفظ خواهد کرد و به حیات خود ادامه خواهد داد.